1 mei komitee logo

economie en loon006

Economie een moeilijk onderwerp?
Dat valt heus wel mee.
Economie niet eenduidig?
Dat komt omdat er strijdige belangen zijn.

En iedere belanghebbende geeft een voorstelling van zaken die hem het gunstigst uitkomt.
Daarom is het gevaarlijk de discussie over economie over te laten aan anderen en op goed vertrouwen te aanvaarden wat anderen daarover bedisselen.
De werkenden en uitkeringsgerechtigden in Nederland worden kort gehouden met politieke mythes
en een gekleurde voorstelling van de economische ontwikkelingen.

De economische propaganda die dagelijks over ons wordt uitgestort, is heel vaak misleiding. Dat tegen de ontwikkeling in de economie ook anders is aan te kijken, is makkelijk aan te tonen.
Door openbare gegevens op een andere manier naast elkaar te zetten, ontstaat er een heel ander beeld van dezelfde economie. Dat kost wel wat werk, waar niet iedereen aan toe komt.
Daarom biedt het 1 Mei Komitee deze verzameling stukjes aan. Om de vertekening aan te geven die in de gebruikelijke propaganda van ondernemers en regering voorkomt.

Dit is geen cursus economie. De arbeidsverhoudingen in Nederland staan centraal.
Om sterk te staan tegenover werkgevers en in andere discussies over de economie zijn argumenten nodig.
Die argumenten zijn hier te vinden.

Het is waar, we geven veel cijfers.
Niets om bang voor te zijn.
Het is bedoeld om inzicht te geven in de werkelijke stand van zaken.
En daarbij, op cijfers wordt gestuurd. In het bedrijf en in de politiek.
Of die cijfers nu juist zijn of niet.
Probeer daarom steeds te bedenken wat cijfers voorstellen
en waarvoor ze in de dagelijkse politiek gebruikt worden.

Nederland is een rijk land.
Maar de welvaart wordt niet gelijk verdeeld over werkenden, overheid en bedrijven.

01.loonmatiging, in 2000

Waarmee de overheid verdient aan de bevolking? Met belastingen en premieheffing.
De welvaart stijgt ieder jaar. Dan zou je denken: met toenemende welvaart zullen de werkenden er op den duur vanzelf wel beter van worden? Mis. De werkenden krijgen een steeds kleiner deel van de welvaart.

02. verdeling van de welvaart

Nou ja, maar de bedrijven klagen over steeds hogere loonkosten. gaan de lonen toch vooruit?
In euro's meestal wel, maar veel minder dan redelijk en mogelijk is.

03. loonachterstand

Is het eigenlijk wel waar dat er in vorige jaren meer loon gevraagd kon worden? Jazeker.
04. verloren loonruimte

En erger nog: de bedrijven betalen veel meer loon dan dat er in de cao’s werd vastgelegd.
De loonruimte is dus veel groter dan ons wordt voorgehouden.

46. cao loon en gemaakte loonkosten

Het verhaal dat de lonen in Nederland sneller stijgen dan in het concurrerend buitenland,
is helemaal niet waar: onze lonen blijven juist achter.

45. loonsom stijging

Ook ondernemers en onverdachte instituten geven dat gewoon toe.
Verhalen dat de loonhoogte in Nederland verplaatsing van werkgelegenheid
naar het buitenland noodzakelijk maakt, is alleen bangmakerij.

32. concurrentiepositie

De loonsverhogingen gaan voor een groot deel verloren door koopkrachtverlies.
Nu is er ieder jaar koopkrachtverlies door inflatie, dat wordt toch wel gecompenseerd?
Nee, zelfs dat niet.

33. inflatie

Relatief, naar koopkracht, gaat de cao beloning er vaak zelfs op achteruit.
05. koopkracht en loon

Er moest jaren terug loon ingeleverd worden opdat de bedrijven meer winst gingen maken.
En die winst kon dan weer geïnvesteerd worden. Is dat dan wel gelukt? Nee, natuurlijk niet,
want zo werkt dat niet in een economie met open kapitaalmarkt.

06. kapitaalinkomen en investering

Meer winst, ja. Meer investeren in Nederland, nee.
07. minder loon = meer winst = meer werk?

Een groot deel van de in Nederland gemaakte winsten gaat het land uit, zonder bij te dragen aan de Nederlandse werkgelegenheid. Als het kapitaal dat nu het land uitgaat in Nederland geïnvesteerd zou zijn, zou in Nederland een veel duurzamer werkgelegenheid geschapen worden. En daarmee ook een beter gegarandeerde welvaart. Bij een open kapitaal markt leidt loonmatiging nooit noodzakelijkerwijs tot hogere investeringen in Nederland. In de praktijk wel tot kapitaalvlucht.
08. winst en kapitaalexport

Nu wordt er toch gezegd dat loonmatiging nodig is om de economische groei vast te houden.
Dan moeten we eerst eens kijken waarvan de economische groei in Nederland echt afhankelijk is.

09. waar komt de groei vandaan

Dus het ligt andersom dan steeds beweerd wordt?
De economie kan alleen groeien als er meer besteed wordt, dus als de loonsom toeneemt?
De redding van de economie is juist meer loon? Ja, maar dat loon moet je dan wel opeisen.

10. economische groei afhankelijk van consumptie

Leuk geprobeerd, maar is dat wel te betalen? Zeker wel. Kijk maar hoe sterk de winsten gestegen zijn sinds 1968.
11. nettowinst Nederland

Bij een rechtvaardiger verdeling tussen loon en winst zijn veel hogere cao lonen dus best te betalen voor de bedrijven. Nederland is veel rijker dan de meeste mensen beseffen.
Maar hoe hoog liggen de winsten de laatste jaren precies? Die schatting is ook best te maken.

12. hoeveel winst wordt er gemaakt?

Nou, maar dan is dus toch de werkgelegenheid geholpen?
Een beetje maar. Allereerst en bovenal is de winstgevendheid gediend.
Tegen een wel heel groot offer van de werkenden!

13. de schade van het Akkoord van Wassenaar

Stel erens dat de lonen vanaf 1982 evenveel waren vooruitgegaan als de winsten,
hoe zouden dan de lonen in 2016 eruit zien?

35. loon 1982 - 2016

Er zijn nog meer trucs om te profiteren van de inzet van werkenden.
53. zwerfkapitaal

Toch beweren werkgevers steeds weer dat de winstquote achteruit gaat.
Is dat waar? Nee, dat is nu zo’n misleiding.

31. winstquote

Als we de cijfers die de ondernemingen zelf geven bij elkaar optellen,
blijkt de Nederlandse economie steeds winstgevender te worden.

14. hoe winstgevend is Nederland?

Nou, gaan de winsten vooruit, is dat dan zo erg?
Ja, omdat de winstgroei opgebracht wordt door de werkenden,
die dan vervolgens met een fooi zijn afgescheept.
Al jaren stijgen de winsten veel en veel harder dan het cao loon.

15. winst en loon

Ja, maar hoger loon jaagt toch de inflatie op?
Het is maar wiens standpunt je verdedigd. In eerste instantie jagen prijsverhogingen de inflatie op.
Kijk maar eens waardoor de inflatie wordt veroorzaakt.

16. veroorzakers van de inflatie

En dan nog wat. Inflatie betekent dat het geld minder waard wordt.
Dan is het reuze handig om wel cao verhogingen toe te staan, maar die lager te houden dan de inflatie.
Daarmee verandert een ogenschijnlijke loonsverhoging in loonsverlaging.
Dus: wordt inflatie effectief bestreden? Nee.

41. inflatie bestrijding

Ondanks de hoogconjunctuur van 1997 tot 2000 is toen de loonmatiging gewoon doorgezet?
Ja. En tijdens de laagconjunctuur in 2002 ook.
Prominente lieden verspreiden bewust onwaarheden om de lonen laag te houden.

40. verslaafd aan loonmatiging

Werkgevers zijn er altijd op uit om loonafspraken af te zwakken en de arbeidsvoorwaarden uit te hollen.
17. stelen van het personeel

De ruimte voor hoger loon is er. Dat weten de topmanagers heel goed.
Zelf profiteren ze daar grandioos van.

20.-3. topinkomens vanaf 2014

Sommige beslissers genieten een ongekende loonsverhoging.
Waarom moeilijk doen over hoger cao loon.

19. forse loonsverhoging, normale zaak

De vooruitgang in deze groep als geheel is ieder jaar weer veel groter dan voor cao afhankelijken.
18. loonvorming werkelijkheid

En zelfs als ze er een potje van hebben gemaakt, krijgen top managers bij hun afscheid nogeens tientallen jaarlonen op de werkvloer als troostprijs mee.
50.-2. vertrekpremies en startgelden

Tot nog toe gaat het steeds over de marktsector. Hoe ligt het nu bij de (semi-)overheid? De regering heeft een periode van vele meevallers achter de rug gehad.
21. meevallers

Daaruit kan best een betere cao betaald worden:
1% loonsverhoging kost in 2001 nog geen 1 miljard euro.

36. cao overheid

En als de uitbundige groei van de economie nu even voorbij is en de groei weer op een gemiddeld nivo terugkomt, moet dan evengoed meer cao loon geëist worden?
Natuurlijk, want er is in de afgelopen jaren een reusachtige achterstand opgelopen.

22. scheve inkomensverhoudingen

In sommige jaren gingen de lonen achteruit, want er werd koopkracht ingeleverd.
44.-16. cao's 2016

Zelfs de pensioenen worden niet gespaard.
48.-6. pensioenroof 2019, akkoord waarover?

De afgedragen premie voor de volksverzekeringen is voor een deel ontvreemd.
52.plundering volksverzekeringen

Ondernemers en regering blijven altijd druk uitoefenen om de loonkosten te verlagen.
Met de verlaagde uitkeringen, een opgelegde werkplicht voor uitkeringsgerechtigden, het leeglopen van
de fondsen voor volksverzekeringen en de sterke procentuele groei van het aantal flexibele contracten wordt voor de hele bevolking de bestaanszekerheid steeds verder ondergraven.

61.op naar het bestaansminimum

Ierland en de Zuid Europese landen vanaf 2011 een financieel reddingsplan bieden,
dat was de dekmantel om de verlaging van het levenspeil voor de bevolking in heel Europa in een versnelling te brengen.

62. loonkostenverlaging in Europa

Maar, als de schade van loonmatiging dan zo voor de hand ligt,
waarom laten de vakbonden dan niet hun tanden zien?
Het Nederlands politiek bestel kent al ruim een halve eeuw het overleg van de ‘sociale partners’.

43. het vakbondstientje

Sorry hoor, zouden de vakcentrales zo dom zijn dat zij zich hebben laten inpakken?
Dom niet. Ze hebben wel een akkoord gesloten met de werkgevers.
Daar zijn de vakcentrales politiek aan gebonden.

47. sociaal akkoord

De werkgevers niet.
24. werkgevers en centraal akkoord

En de regering wat doet die?
Die steunt in loonkwesties altijd de bedrijven.
Die vertelt bijvoorbeeld dat de Nederlandse economie achterblijft bij buurlanden.
Ook al is dat niet waar.

37. economische groei EU landen

Of de regering voert zelf met haar voorspel buro’s een propaganda tot loonmatiging,
waarvan pas jaren later wordt erkend dat de cijfers niet klopten.

29. voorspelling of volksverlakkerij

Die voorspel buro’s leveren wel meer politiek stuntwerk.
30. de opbrengst voor arbeid en kapitaal

In de open markt economie heeft de regering alle invloed op de economie uit handen gegeven.
Dus hebben de ondernemers het politieke initiatief.

25. loonmatiging propaganda

En die positie buiten ze volledig uit.
26. misbruik

Ook onwaarheden worden niet geschuwd.
39. industrie heeft nog veel loonruimte

De onwaarschijnlijkste smoezen worden gebruikt om argeloze mensen op het verkeerde been te zetten.
38. conjunctuur golven in de USA en EU landen

Van subsidie aan ondernemers wordt zelfs gesteld dat zoiets vooral in het belang is van de werkenden.
42. werkgelegenheid

Rond iedere regeringsformatie wordt zware druk uitgeoefend om bovenal het ondernemersbelang te dienen. Niet moeilijk, want ministerabele figuren vanuit de kiesverenigingen blijken daar zelf al van overtuigd te zijn. Via belastingen, arbeidsmarkthervormingen, zorgwetten en herstructurering van de woningmarkt regelen zij de inkomensoverdracht van de werkenden naar de ondernemers.
40. verslaafd aan loonmatiging

De opeenvolgende regeringen hebben niet alleen de winstbelasting steeds verder verlaagd. Ook is in alle stilte een hele kerstboom aan regelingen opgetuigd om internationaal opererend kapitaal belastingvrijdom aan te bieden met de Nederland route.
63. belastingparadijs Nederland

Voor het geval dat een zwakke regering er niet uitkomt, staat er nog altijd een vervanging in de startblokken.
51. wie heeft de macht

Als de vakcentrales weten dat regering en bedrijven dezelfde tegenstander zijn,
dan stellen ze zich nu zeker wel hard op om in ieder geval koopkracht handhaving voor hun leden af te dwingen?

34. cao eisen en resultaat FNV

Was dat maar waar.
27.3 de nieuwe cao ronde 2016

Als dat nou zo zit, waarom lees of hoor je dit verhaal dan nergens anders?
Ach, dit verhaal is wel vaker te lezen of te horen, maar meestal bij stukjes en beetjes.
En het valt niet zo op door de voortdurende herhaling van de ondernemers propaganda.

28. ondernemers propaganda

Maar gelukkig brengt meer zelfvertrouwen en strijbaarheid nieuw elan in de vakbeweging.
43.-1. staatvakbond of vrije vakbeweging

Dat is hard nodig ook, willen we in de arbeidsverhoudingen niet afzakken naar het nivo
zoals in een derde wereldland.

64. de kloof


Als over groei van het loon wordt gesproken, gaat het over de totale loonsom die binnen Nederland voor alle werkenden tezamen wordt betaald. Individuele mensen kunnen wel ervaren dat ze steeds meer verdienen doordat ze in een betere loonschaal terecht komen,
en door toeslagen, of door bevordering, maar dat relatief individuele voordeel wordt hier
niet bedoeld. Dat zit al in die totale loonsom verrekend.

Het gaat hier alleen over de groei van het cao loon.
Ten eerste omdat meer dan 80% van de werkende cao afhankelijk is.
Ten tweede omdat alleen in de cao is vastgesteld wat het recht op loon is.

Al jaren zijn de werkelijke loonkosten voor bedrijven veel hoger. Dat komt doordat het "hoger" personeel dat niet onder een cao valt veel grovere loonsverhogingen krijgt. In mindere mate krigen cao afhankelijken toeslagen waar ze echter geen recht op hebben volgens de cao.

Bij financiële problemen van het bedrijf worden deze extra's dus als eerste ingetrokken, zonder dat daar iets aan te doen is. Het verschil tussen de werkelijke loonkostenstijging
en de stijging van het cao loon is het bewijs van loonruimte die bij de cao onderhandelingen niet is geïnd.

apr-15
kleine logo